Kushe izingane zashona zikhanyise ikhandlela

384

Uninakhulu uthi zizumekile zakhohlwa wukulicisha kanti lizowa, kwathungeleka umuzi

UPHITHENE amakhanda umndeni okushone abazukulu ababili kwabane abashiswe wumlilo odalwe yikhandlela, ebelikhanyiswe ngenxa yokuhamba kukagesi.

NOMFUNDO NGWANE
ZISHE zangqongqa izingane ezineminyaka emihlanu zilele zodwa endlini ngoLwesihlanu, ebusuku eGalile, eNdwendwe, uninakhulu wazo ezishiye eyothenga ubuhlalu eThekwini. Kunzima ngisho ukukhuluma kuNkz Fikelephi Ngubane, ngento eyehlele abazukulu bakhe okunguNqobile Bhengu (5) noSimphiwe Mncwabe (5), abashe bangqongqa kuphele ugesi, bekhanyise amakhandlela. UNkz Ngubane utshele ILANGA ukuthi uhlala nabazukulu abangu-4, abazalwa ngamadodakazi akhe. Lesi sigameko senzeke engekho kwakhe. “Ngiphume ekhaya ngoLwesihlanu emini ngiya edolobheni eThekwini, ngiyothenga ubuhlalu engisebenza ngabo. Ngiphume endlini ugesi ungakabuyi.


“Ngithole ngomzukulu wami omdala, oneminyaka ewu-13, okunguyena obesele nezingane, ukuthi kuze kwahwalala ugesi ungabuyile. Bakhanyise ikhandlela baze bazumeka likhanya, bakhohlwa wukulicisha kanti lizowa, kwathungeleka indlu ngomlilo. “Ngifike sekuhwalele indlu isishe yangqongqa, sekugcwele omakhelwane egcekeni besiza abazukulu bami. Kusinde abazukulu ababili. Lo oneminyaka ewu-13 okunguyena ophume kuqala wazama ukutakula oneminyaka ewu-8,” kuchaza uNkz Ngubane. Uthe zishe zonke izimpahla ebezisendlini, okuhlanganisa izinto zesikole nomazisi. UNkz Ngubane ubekhuluma naleli phephandaba ebalisa ngokuthi isimo sinzima emndenini wakhe, awekho ngisho amandla okuthi bafihle abazukulu.


“Okungikhathaza umoya wukuthi sekuyisigameko sesibili lesi senzeka emndenini wami. Ngonyaka ophelile kwasha indlu esasihlala kuyona, saphuma nesasikugqokile, ngenhlanhla akufanga muntu. Le ndlu eshile nje manje bengisanda kuyakha njengoba eyokuqala yasha yaphela. Kuduma ikhanda nje manje.” Omunye womakhelwane, ILA-NGA elikhulume naye owazifikela endaweni yesigameko, uthi baqale bezwa ngomsindo wezingane zikhala, zicela usizo. Uthi kuthe uma befika bazithela elangabini lomlilo, izingane zivaleleke ngaphakathi zisha, kodwa zakwazi ukuthi ziphume ziphila ezimbii. UNkz Hlengiwe Bhengu, ongunina wenye yezingane ezishonile, uthi lokhu okwehlele izingane zabo kufana nephupho, kungathi basazotshelwa ukuthi kwenzeke iphutha, izingane ziyaphila. Uthi kwenzeke lokhu bengeko nodadewabo, besetohweni. Uthi kabahlali kubo ngenxa yomsebenzi, izingane zihlala nonina.


Okhulumela amaphoyisa Kwa-Zulu-Natal, uLt-Col Nqobile Gwa-la, usiqinisekisile lesi sigameko, wathi amaphoyisa avule amado-kodo ophenyo ngokushona kwezi-ngane.

Previous articleUnogada ‘ugwaze wabulala iphoyisa’
Next articleIzinyembezi zenjabulo ehlangana nendodana