THANDI ZONDI
AWUKAPHUMI enhliziyweni umsebenzi wakhe omdala u-Abdul Khoza, ongumlingisi owazakhela udumo edlala indawo kaQaphela kwiSibaya, othi lo nyaka ube muhle kakhulu empilweni yakhe njengoba isikhathi esiningi esichithe nomndeni wakhe.
Lo mlingisi oke wabonakala nakwiThe Wife neShaka-Ilembe, ube nengxoxo ekhe-thekile neLANGA.
“Ngithole isikhathi sokuhambisa, ngilande indodana yami esikoleni nsukuzonke, ngakwazi ukuchitha isikhathi nalo onezinyanga eziwu-7 kusukela ezalwa,” kusho u-Abdul owayeyisicishamlilo ngaphambi kokungena kwezokulingisa.
Uthi akakaze angawukhumbuli lo msebe-nzi kwazise kukho konke akwenzayo, uyazinikela.
“Uma ngizwa ama-siren – ikakhulu uma ngiseThekwini – ngize ngiqalaze ukuthi ivela kusiphi isiteshi,” kusho yena.
Uthe njengamanje umatasa nomculo (i-hip hop) nokubhala imidlalo afisa ukuyenza. Ngonyaka ozayo, uzovela emidlalweni emibili kamabonakude asanda kuyishutha.
“Umculo yinto endala kimina, kodwa mu-sha kubantu abangangazi kuwona. Ngicabanga ukuthi sengiyaqonda ukuthi kungani kuthiwe umuntu
ukhiphe i-single yokuqala, kodwa uthole ukuthi kade ayewuzama umculo.
“Ngenxa yokuthi usuke ungazi ukuthi abantu bayowemukela ngasiphi isikhathi, kawuyeki ukuwenza ngoba uyazi ukuthi uneqhaza elingakanani ekwelapheni abantu,” esho.
Uthe umculo akawenzeli udumo kwazise useyalwazi futhi wenele ngalolu analo.
“Ngiwenzela izinhliziyo zabantu. Nginethe-mba lokuthi ingoma nengoma engiyenzayo izoba yikhambi ebantwini. Ngize nokwelapha ngoba silimele singabantu. Nento engiyishoyo emculweni kubalulekile ukuthi yelaphe emoyeni nasenhlizweni. Njengomuntu owake waba yimbongi phambilini, kangiyeki ukuba ngubaba ngisho ngisembhojeni. Kangiyisebenzisi inhlamba, umculo ngiwuthatha njengekhambi,” esho.
UKULINGISA
Uthi zonke izindawo azilingisayo kumabonakude, uyazikhetha ngoba ufisa ukuba ngubaba oqotho ebantwaneni bakhe.
“Ezinye izindawo ngiyazigwema. Kubalu-lekile kakhulu ukuzazi kulo mkhakha ukuze ungagcini ufana namakhoba apheshulwa wumoya. Uba nendlela yokugcina noma ukukhetha into ehambisana nawe. Kuhle uziphe isikhathi sokukhetha into. Kangizi-faki noma yikuphi kwazise ngifuna ukuthi uma ngilingisa indawo ethile, ngingene ngi-gxile, ngiyinike ubumina. Kumele ngithi ngiyifunda indawo engizoyilingisa, ibe nendawo kimina,” esho.
UKUBA YINGXENYE YE-THE WIFE NESHAKA-ILEMBE
Uthi ukuthokozele ukuba yi-
ngxenye yale midlalo. KwiThe Wife – abedlala kuyo indawo kaNqoba – utholane nabafowabo abasebenza ngokuzimisela.
“Ngidlale indawo yomuntu obungeke ulindele ukuthi uzothini, obesho noma yini. Ubezidlalela nje, futhi eshintsha manje. Ukulingisa uNqoba kungenze ngadlala izindawo eziningi. Kangikaze ngibe nendawo ekanjena, ngikujabulelile ukuyidlala,” esho.
Uthe kwiShaka-Ilembe – lapho abedlala khona indawo kaCija, isethenjwa sikaZwide – uzizwe ethobeka, futhi ucabanga ukuthi ngisho abantu bakubo abangasekho ibajabulisile.
“Ukudlala abantu bakithi esikhathini sa-manje, ozitshela ukuthi abantu sebakho-hlwa ngabo kanti basanesithunzi namanje, yinto engingeke ngayikhohlwa,” esho.
Uthe unethemba lokuthi izingane zakhe ziyowubuka lo mdlalo (iShaka-Ilembe) zizi-qhenye ngokuba ngamaZulu.
UBUDLELWANO BAKHE NOMFOWABO
Uthe ukhule nomfowabo, uSthembiso “SK” Khoza – ozakhele udumo edlala indawo ka-Shaka kwiThe Queen – bezwana kakhulu, befunda esikoleni esisodwa, bedlala no-karate.
“Siyayazi le nto yokuba yizelamani ezi-shiyana ngonyaka ukuthi ibaluleke kangakanani ngisho kubazali bethu nesilamana nabo. Kuye kube buhlungu ukuthi abantu bandawonye bahluleke nje ukuhlala ndawonye. Thina ukuzwana kwethu kungale kokuqonda kwethu, kutshengisa ukuthi iningi lezelamani lingezwana uma lizinika ithuba.
“Siye sethuke uma sizwa abantu bebuza ukuthi yini sizwane kangaka. Sikhule sinjalo nje. Kuyasimangalisa ukuthi kunomthelela namandla amangakanani kwabanye abantu,” kuphetha u-Abdul.
