NGOSIBA: LUKAREV MKHEKHELEZI
MINA nginguRev Mkhekhelezi, iSilo sasemaChunwini, ngacha-thwa ngezindaba… kunodaba olusalayo lapha. Sekukhulunywe kwaze kwage-qwa ama-cooler box ngodaba lukaSiboniso Duma ne-mbhobho-hlwithing yakhe, abanye bathi udinga ukwenzelwa imbeleko, ngapha bethi unenkinga yokuthi welusa yedwa futhi elusa amachwane.
Nalu-ke udaba olusalayo; kuyavela ukuthi uNdunankulu kaZulu neSilo, uMfu Thulabezwe Buthelezi – ngoba phela mina ngangingekho kuthiwa abakwaBu-thelezi mabathule ukuze bezwe, angikwazi-ke ukuthi nguThulasizwe – uhlwithwa umbhobho nje, wayezoceba uNobhala kaCongo Loose KwaMchunu-Natal, uBheki Mtolo ukuthi wathi iSilo uMisuzulu yiSilo saseBallito.
Kangikaze ngizwe uMtolo ebizelwa noma ngaphansi kwesihlahla kuthiwa makayofaka isicelo sebheyili ngale nhlanekezela abhibiza ngayo igama leSilo, noma-ke ayophika okanye avume icala. Engikuzwile nje wukushayela uDuma ihlombe ngokukhuluma iziNgisi ezinkulu o-clumsy.
Cha mina njengomfundisi ongacheme naqembu, ngithi make ngimnike ithuba uMtolo – angalokhu-ke ekhuluma ejikeleza igquma sengathi wutikoloshe ulahlekelwe yi-direction, makahlale odabeni. Mtolo, nguwena yini owabhala egiluphini yeWhatsapp yeNdonsa ukuthi iSilo uMisuzulu yiSilo saseBallito? Uma kunjalo, sekela inkulumo yakho. Uma kungenjalo, ngubani pho lo owabhala egameni lakho?
Uyazi ukuthi weMtolo le nto yakho nobhululu wakho, uDuma, inobuHarry Maguire, lesi sitobha seManchester United esinganqeni ukuphasela izitha ebhokisini noma sishaye i-own goal? Uma iqembu lenu lingasavotelwa kahle emuva kokhetho niyobe senigijimisa okwama-ostrich la, nithi nirojiwe kwasha kwacima, bese nifuna ukwenza enidume ngazo, ukuhlwitha abantu amavoti.
Bekufanele uMtolo abizelwe esigcawini, abhaliswe i-essay echaza ukuthi ubehloseni futhi ubesho ukuthini uma ethi iSilo ngesaseBallito.
Akagcinanga lapho belu umfo kaMtolo, uthe undunankulu owakhethwa yiso lesi Silo athi esaseBallito, akekho emthethweni. Iyanihlupha le nto yenu yokuya esikoleni nithi niyofunda kanti niyela ukuba neziqu nje kuphela, kodwa imfundo lutho. Angazi-ke noma umfo kaMtolo unazo yini lezo ziqu noma uzifa-nela nami, enginale doctorate engayiphiwa ngabazalwane bami.
Phela uma enazo, kusho ukuthi uyisifundiswa, isifundiswa-ke siyabahlonipha abantu ngoba ukudelela kwaso kudicilela
phansi isithunzi seziqu zaso. Ngeke nje uzwe uDkt Zweli Mkhize ekhwela edilika ebantwini noma umbone ehlwitha abantu imibhobho ngoba amandla okwe-nza leyo nishinishi aphela kule minyaka efundela iziqu zobudokotela.
Yilab’ dokotela abaqokwa emakolishi alingana nama-spaza shop abenza izinto ezifuze lezi zoDuma noMtolo. Abelungu nje – kababona aba-ngani bami – kodwa ngiyabahlo-nipha ngoba ngeke uzwe umholi wezepolitiki ethi iNkosi yamaNgisi, uCharles, yiNkosi yaseBalmoral Estate, lowo mholi angaphele-lwa yisinkwa.
Bengicela bandla umfo kaMtolo ake anikwe ithuba abhale mona yikhasi nohhafu, acacise ukuthi wayechaza ukuthini uma ethi
iNdlulamithi yiSilo saseBallito, noma mhlawumbe wayezama ukuzenza uTrevor Noah, enza amancoko.
Phela ukuthi iSilo wena kawusithandi, lokho akuthi shu. Nami nje angiyena umngani waso, kodwa ngiyasihlonipha ngoba siwuphawu lomkhonto wokuhola isizwe. Noma ngabe wena uthi uma usibuka ubone uVelaphi, uSdumo noma isiyoyoyo sangakini esadliswa ngumfazi womfowabo, akusho lutho. Ngiye ngizwe nje abanye bethi kasisekho isidingo samakhosi – angibaphikisi, okungasho futhi ukuthi ngiyabavumela – kodwa okufanele bakwazi wukuthi e-Afrika uma wethuka inkosi, usuke uthuka sonke isizwe sayo, ngisho nalaba impela abathi inuka iququ.
Hikhensile ngopfu ma-Afrika!
