Zitholakele izidumbu zabathunjwa epulazini
THANDEKA NGOBESE
ZIBANJISWE wukuhamba zidayisa ibhethri yemoto izinkabi okusolwa ukuthi yizona ezathengwa ukusoconga amalungu ayisihlanu omndeni wakwaNgcobo athunjwa epulazini laseBoston, ngaseMpendle ngenyanga edlule, izidumbu zawo ezitholwe ngoMsombuluko zishisiwe emahlathini aseRichmond. ILANGA langomhla ka-29 kuLwezi (November) nelangomhla ka-13 kuZibandlela (December), labika ngodaba lokunyamalala kukaMnu Maurus Ngcobo (64), uNkk Thandazile Zondi (41), uMnu Bonokwakhe Khuboni (40), uFanelesibonge Ngcobo (1) noKuphelelisiwe Libra Ngcobo obenenyanga eyodwa ezelwe.
Lo mndeni wanyamalala mhla ka-16 KuLwezi, kanti bekunezinsolo eziqinile zokuthi wathathwa uzisebenzela epulazini elalibangwa nezingane zomyeni kaNkk Zondi (ongasekho) azizala kwabanye besifazane njengoba ugandaganda watholwa negeja phakathi nensimu, unokhiye phakathi. Endlini izinto zazimapeketwane. Kuthiwa uMnu Ngcobo ugandaganda ubengawushiyi nokhiye ngisho izulu liduma liqeqebula kanti nebethri ubelikhipha.
Emuva kokuba amaphoyisa ethole lezi zidumbu okusolwa ukuthi ngezalo mndeni, ILANGA linikele emndenini wakwaNgcobo eNkelabantwana, eBulwer, lafica abazili bengena bephuma, beyobhonga emswanini. Elandisa leli phephandaba uNkz Nobuhle Ngcobo ongudadewabo kamufi, uthi bewumndeni kabakungabazi ukuthi ukufa kwamalungu abo kuhlobene nombango wepulazi athunjwa ekulona. “Umfowethu ubeliqashile leli pulazi kuNkk Zondi agcine esethandana naye. Bebenezingane ezimbili, zona lezi ezisocongwe nabo. Kwakungelomyeni kaNkk Zondi ongasekho. “Umfowethu nomunye umngani wakhe, bahamba bayocela ukuliqasha ngoba bethanda ukufuya, kanti umngani wakhe uzophelelwa wumdlandla endleleni, yena walisebenza yedwa.
“Waqala wasebenza ethenga izinkomo eziwu-15 ngo-2016, zazalana. Ubuye wazithenga ezinye njengoba bese ziko-37. Ubeshadelwe nguMaBiyela kodwa sebehlala ngokuhlukana. “Ngesikhathi esebenza epulazini, ubelokhu esitshela ukuthi kunabathile bomndeni wakwaZondi ababelokhu befika epulazini befuna baphume, okuthe esezonyamalala namanye amalungu ngakusasa, sezwa kuthiwa bafika abakwaZondi beyoxolisa ngokumhlukumeza njengoba bese beyinciphisile nendawo ababe-mqashisele yona, ingxenye ethile bayiqashisela abanye abantu,” kusho uNkz Ngcobo.
Uthi bese bephelelwe yithemba ukuthi bayoke bawathole amalungu abo ngenxa yokuthi abesenyamalele isikhathi eside. “Kayikho inyanga esingayihambanga kwebesiyalelwa zona ukuthi ziyasiza. Bezifika zizokwenza izinto zazo la kodwa kufane. “EBoston besehla senyuka emihosheni nasemahlathini, sihamba sifuna kodwa singabatholi. Nakhona la eRichmond, siyile ngoba umakhalekhukhwini womfowethu ubuveza ukuthi wagcina ukudonsa ngakhona, kodwa singabatholi. “Nakuba batholakele, amaphoyisa athi ancinzwe indlebe ngobedayiselwa ibhethri leTazz, esho ukuthi ngelemoto kaNgcobo waseBoston.
“Kuthe uma amaphoyisa ethungatha, amthola naye wakhomba omunye alithathe kuyena, bavalelwa. “Babuziwe mayelana nomfowethu, bathi bangaya ukuyokhombisa amaphoyisa lapho abezwa kuthiwa bashiywa ngakhona. Nempela batholakele, imoto ishisiwe buqamama nalapho kutholakale khona izidumbu zabo. “Uma sizwa, kuthiwa bathi bakhokhelwa u-R10 000 ku-R55 000 ababewuthenjisiwe nezinkomo esingazi ukuthi zingaki,” kusho uNkz Ngcobo.
Uthi kuthe uma kuphela isikhashana umfowabo nomndeni wakhe bengatholakali, wanikela epulazini wayozilanda zonke izinkomo ngeloli, walanda nogandaganda. Emuva kokulanda lezi zinto, uthi bekulokhu kufika izimoto abangazazi zijike ngezansi komuzi, asebefikelwa wumqondo wokuthi mhlawumbe bezizobheka lezi zinkomo abazithembisa abasocongi ukuthi ngabe zikhona yini la njengoba zingasekho epulazini. Umndeni uthi okwamanje usalinde imiphumela yolibofuzo ngaphambi kokuba uhlele usuku lokufihla abathandiweyo bawo.
Okhulumela amaphoyisa KwaZulu-Natal, uCol Thembeka Mbhele, uthe kuleli cala kusaboshwe abasolwa ababili. Uthe bavelile eNkantolo yeMantshi yaseRichmond ngoLwesithathu, bazophinde bavele ngoLwesithathu oluzayo beyofaka isicelo sebheyili.